[rozmowa o biznesie] Jak zostać doradcą zawodowym? Wywiad z trenerem kariery Kamilą Czarnomską

Kamila Czarnomska – doradca zawodowy, coach kariery, właścicielka firmy doradczej i autorka bloga www.treningkariery.pl. W swojej pracy pomaga ludziom odnaleźć ich drogę zawodową, odkryć naturalne talenty i pewność siebie. Rozmawiamy o obecnym systemie rekrutacji, o sukcesie – jego blaskach i cieniach oraz o roli mediów społecznościowych. Kamila tłumaczy, co należy robić, a czego absolutnie unikać, gdy chce się znaleźć pracę marzeń. Serdecznie zapraszam na niezwykłe spotkanie z motywatorem i kobietą sukcesu. Jak zwykle będzie inspirująco, a to wszystko na portalu Kulturalne Rozmowy.    

Coach, trener, doradca zawodowy. Wiele nazw na jedną profesję. Dlaczego tak jest? Do czego jest potrzebny w obecnych czasach ktoś o takich kompetencjach? 

Kamila Czarnomska: Obecnie mamy po prostu za dużo możliwości. Świat zmienia się bardzo dynamicznie. Wciąż powstają nowe zawody, nawet całe branże. Zmieniła się też koniunktura rynku pracy. Dziś to zupełnie normalne, że co 4-5 lat rozglądamy się za nowymi możliwościami rozwoju. Dodatkowo nigdy wcześniej różnice między pokoleniami nie były tak widoczne, jak teraz, co również wpływa na specyfikę mechanizmów rynku pracy. Jak widzisz, rynek pracy – jak każdy inny – ma swoje trendy i szczególne uwarunkowania, dlatego, aby w pełni wykorzystać jego potencjał – oraz nie pogubić się czy nie popełniać intuicyjnych błędów, warto mieć przewodnika, który szybko, sprawnie i bezpiecznie pomoże ci się na nim odnaleźć. To właśnie robię.

No właśnie wspomniałaś, że teraz praktycznie co kilka lat rozglądamy się za nową pracą. Kiedyś byśmy powiedzieli, że jest to domena niestabilnego pracownika. Zaletą było bowiem pracować w jednej firmie. Teraz jest wręcz odwrotnie – każdy chce dążyć do rozwoju? Co myślisz o tej zmianie? Czy to zmiana na lepsze? 

Zawsze powtarzam, że najważniejszy jest rozsądek. Nie ma właściwej odpowiedzi na to pytanie. Nadal są pracodawcy, którzy z otwartymi ramionami przyjmą osoby z długoletnim stażem zawodowym oraz tacy, którzy takich osób się trochę boją z uwagi na brak wszechstronnego doświadczenia. Na rynku spotkasz też takich, co przymykają oko na "skoczków", widząc w nich świeżą krew, z ciekawymi i różnorodnymi praktykami zawodowymi, i takich, co boją się, że zostaną kolejną "odhaczoną" firmą na liście niestabilnego kandydata.

Gdzie można nauczyć się coachingu kariery? Niektórzy mówią, że wystarczy zawód psychologa. Tymczasem, na rynku mnóstwo jest kursów, szkoleń i studiów. Pełen pakiet. 

Żadne studia nie zagwarantują tego, że będziesz dobrym doradcą zawodowym. Z uwagi na mnogość elementów występujących na rynku, musisz wciąż się doszkalać, aby być na bieżąco. Dobry doradca zawodowy to ktoś, kto ma wiedzę psychologiczną, zna mechanizmy tzw. patologii rynku (np. mobbing), orientuje się, jak wygląda życie przedsiębiorcy czy pracownika korporacji, start upu, firmy rodzinnej itp. Musi też znać wymagania pracodawców reprezentujących różne branże oraz najbardziej pożądane kompetencje. Powinien także potrafić sprawnie definiować profile zawodowe oraz mieć wizję ich rozwoju. Ważną umiejętnością są również negocjacje, mediacje, sprzedaż, copywriting, czasami również fotografia i grafika, które przydają się przy tworzeniu narzędzi wspierających prowadzonych kandydatów w poszukiwaniu pracy. To, jak zdobędzie tę wiedzę, to – według mnie – jest mniej ważne. Dobre są zarówno studia podyplomowe, kursy, szkolenia, webinary, jak i książki oraz prywatne mentoringi u bardziej doświadczonych doradców. Ja korzystałam ze wszystkich metod.

Bardzo mnie to cieszy, bo to oznacza, że przysłowiowy "papier" odchodzi do  lamusa i wreszcie liczą się kompetencje, a nie liczba ukończonych szkoleń. Jakie zatem predyspozycje powinien mieć idealny doradca zawodowy? 

Przede wszystkim doradca zawodowy powinien mieć porządek w swojej głowie i przepracowane wszystkie "gremliny".  W swojej codziennej pracy przyjmujemy bardzo dużo cudzych emocji, lęków, pragnień oraz nadziei, dlatego trzeba się na to przygotować, aby potem nie skrzywdzić samego siebie. Dodatkowo doradca zawodowy powinien być ciekawy świata, mieć ogromną potrzebę nauki i doszkalania się, a także, posiadać duże pokłady cierpliwości i wrażliwości. Musi też być silną osobą, która będzie w stanie "udźwignąć" problemy swoich podopiecznych i dać im konkretne rozwiązania dopasowane do ich sytuacji życiowej, pozycji społecznej, zawodu, typu osobowości czy stanu psychicznego.

Z relacji starszej generacji wiem, że podobno kiedyś wszystko było prostsze. Wysyłało się zwykłą CV w wersji papierowej i czekało aż zadzwoni telefon. Jakbyś miała porównać sytuację potencjalnych poszukujących pracy osób z tym, co już było z tym, co jest teraz? Jakbyś podsumowała te zmiany?

Kiedyś były takie same mechanizmy, jakie są dzisiaj, więc to nie wygląda tak prosto, jak to przedstawiłaś. Teraz też wysyła się "zwykłe CV w wersji elektronicznej i czeka na telefon". Kiedyś również dostawało się pracę z uwagi na to, że ktoś nas polecił albo dostaliśmy dobrą rekomendację lub nasz pracodawca po prostu nas gdzieś zauważył. Powtórzę, to te same mechanizmy, zmieniła się tylko skala i technologia. Pojawiło się też po prostu więcej możliwości, z których mogą skorzystać dzisiejsi kandydaci.

To bardzo budujące zwłaszcza dla osób, które preferują pracę zdalną. Chciałam Cię teraz zapytać o idealny profil kandydata do pracy? Co mówią na ten temat pracodawcy?

Pracodawca chce mieć pracownika zaangażowanego, kreatywnego, samodzielnego, który wykorzysta swoje naturalne talenty, kompetencje, wiedzę i doświadczenie przy rozwijaniu prowadzonych przez daną firmę projektów. Jeśli do tego pracownik jest lojalny, związany z przedsiębiorstwem, ma pozytywne usposobienie i dobrze wykonuje swoją pracę, osiągając wyznaczone cele strategiczne, wówczas stanowi prawdziwy skarb dla każdego właściciela rekrutacji.

A CV? Ten dokument sprzed 20, a nawet 10 lat wyglądało nieco inaczej. Dziś mamy do dyspozycji różne kreatory CV czy inne narzędzia doradcze, kursy. Korzystać czy lepiej konsultować się z doradcą zawodowym?

Osobiście nie lubię kreatorów, ponieważ w mojej ocenie większość dostępnych na rynku "wymusza" popełnienie wielu błędów. Wypełniając zaproponowane tabelki, sądzisz, że dzięki temu stworzysz idealne CV, ale – niestety – tak nie jest. Poza tym sukces CV to nie tylko ładny i nowoczesny wygląd, lecz merytoryka. Od sposobu zaprezentowania pełnionych obowiązków, przewag konkurencyjnych i umiejętności zależy to, czy zostaniesz zauważony i czy Twoja aplikacja zainteresuje potencjalnego pracodawcę. Wygląd jest istotny, ale to tylko wisienka na torcie, a nie całe ciastko.

Idealne dokumenty aplikacyjne według Kamili Czarnomskiej. Czy CV powinno być pisane w 1. osobie? Co pisać w CV, a czego kategorycznie nie pisać? 

To temat rzeka. Wszystkie odpowiedzi znajdziecie na moim blogu www.treningkariery.pl,  gdzie w sposób  konkretny, wyczerpujący i merytoryczny opisuję wszystkie zagadnienia związane z mądrym poszukiwaniem pracy i efektywnym przygotowaniu wszelkich niezbędnych narzędzi, wspierających ten proces.

Z pewnością tam zajrzę. Jakie najczęściej błędy popełniają potencjalni aplikanci?

Nie mają odpowiednio przygotowanych dokumentów aplikacyjnych oraz profili na portalach biznesowych. Brak im wiary we własne siły i umiejętności realnego przedstawienia korzyści wynikających z podjęcia współpracy właśnie z nimi. Do tego dochodzi często brak spójności wizerunkowej w sieci, niesprecyzowana droga zawodowa, a także, brak aktywności na rynku pracy, ograniczony jedynie do wysyłania odpowiedzi na ogłoszenia pojawiające się na popularnych portalach tematycznych.

Co zatem powinien zrobić kandydat ubiegający się o zatrudnienie na wymarzonym stanowisku, aby otrzymać etat? Co radzisz tym sfrustrowanym często ludziom? Szukać etatu czy brać sprawy we własne ręce i może… założyć własny biznes?

Ile osób, tyle porad i tyle strategii działania. Nie każdy nadaje się do pracy na etacie lub prowadzenia własnego biznesu. Nie każdy jest liderem. Nie każdy może być freelancerem. To, na czym się trzeba skupić, to na człowieku i jego pragnieniach. Frustracja wynika z faktu, że coś nie poszło po jego myśli, jest czymś zmęczony, coś lub ktoś go irytuje, albo ogranicza. Jeśli to zidentyfikujemy, możemy myśleć, co dalej z tym fantem zrobić. Czasami trzeba zmienić branżę, czasami stanowisko w obecnej firmie, innym razem rozwalamy całe dotychczasowe życie zawodowe i budujemy zupełnie nowe. To, co każdy kandydat powinien zawsze robić, to dbać o rozwijanie świadomości siebie, czyli swoich wad i zalet, predyspozycji, talentów i marzeń. Jeśli człowiek wie, czego chce i czuje, że ma wszystkie zasoby potrzebne do zdobycia celu – pójdzie, jak burza.

 
Jestem przeciwniczką schematów. W mojej pracy jest zbyt wiele zmiennych, aby móc wrzucić danego kandydata do tabelki i wyliczyć mu, co ma zrobić.  Przede wszystkim, nie wolno poddawać się złym emocjom i nie ma bać się prosić o pomoc. Z doświadczenia wiem, że osoby, które zmagały się ze swoimi problemami przez całe miesiące, straciły ten czas. Dobry doradca zawodowy da im rozwiązanie po jednej konsultacji, a przynajmniej nakieruje na właściwą drogę lub rozwieje wątpliwości. 

Czyli nie należy być pasywnym w dobie rozwoju technologicznego. Idąc tym tropem, coraz częściej słyszymy, że potencjalni pracodawcy – w poszukiwaniu idealnego kandydata do pracy – robią research w sieci na jego temat i przeszukują nawet media społecznościowe. Czy to nie przesadna inwigilacja? Jaki to ma cel? Czemu służy?

Pracodawca chce, aby wybrany kandydat wpasował się w wizję jego biznesu, kultury organizacji, a także wizerunku, jaki przez lata sobie wypracowała firma. Proces rekrutacji sam w sobie jest dość drogi, dlatego pracodawca chce go przeprowadzić raz a skutecznie, dlatego – oprócz kwalifikacji zawodowych – chce sprawdzić, co dany kandydat sobą reprezentuje, aby zaoszczędzić czas i pieniądze, które mógłby stracić przy ewentualnej pomyłce.

Idąc tropem "społecznościówek", LinkedIn a GoldenLine. Który ważniejszy i dlaczego? Jak się tam dobrze zaprezentować?

Według mnie większy potencjał ma LinkedIn, ponieważ bardzo zyskał na popularności w ostatnim czasie. Można spotkać tam wielu aktywnych rekruterów, szukających kandydatów do prowadzonych procesów rekrutacyjnych, a także przydatne artykuły i wskazówki wspomagające proces szukania pracy. Dodatkowo wiele osób, wybiera ten portal jako pierwsze źródło informowania o gotowości do podjęcia współpracy lub rozszerzenia zespołu, dlatego uważam, że jest on warty uwagi.

W pełni się z tobą zgadzam. Sama mam konta na obu portalach, ale wolę LinkedIn. Czego w takim razie nie robić w sieci, aby nie zaliczyć rekrutacyjnej wpadki? Co może okazać się dla nas tzw. gwoździem do trumny i zaprzepaścić szansę na pracę marzeń?    

Przede wszystkim, należy być po prostu rozsądnym. Internet nie zapomina. Zachowa wszystko zarówno nasze stare konta z czasów nastoletnich, jak i kontrowersyjne zdjęcia lub wypowiedzi, czy podpisy poparcia jakiegoś projektu. Warto więc od czasu do czasu wpisać w wyszukiwarkę swoje imię i nazwisko oraz spojrzeć, czy wskazane rezultaty są w naszej ocenie odpowiednie. Jeśli cokolwiek wzbudza niepewność to znak, że czas tym zarządzić.

Słuszna uwaga. Zmieńmy teraz nieco temat rozmowy, czym jest sukces zawodowy w dzisiejszych czasach? Jak się go osiąga? Co oznacza? 

To taki wyświechtany frazes… i ta ciągła presja, że każdy musi osiągnąć coś spektakularnego, by czuć się szczęśliwym… Musisz mi wybaczyć mój sceptyczny ton, ale ja widziałam drugie dna wielu "super sukcesów", w potocznym rozumieniu tego słowa. To są często ogromne wyrzeczenia, nieprzespane noce oraz poświęcone relacje z samym sobą i z innymi dla kilku chwil triumfu. Z biegiem czasu i zbierania doświadczeń zaczynasz patrzeć na wszystko nieco inaczej. Wysłuchałam tysiące historii różnych osób i wiesz co? Dziś nie ośmielam się definiować szczęścia, sukcesu i miłości.  Ile przypadków, tyle odpowiedzi. Ja je mogę jedynie przyjąć, przeanalizować i dobrać do nich rozwiązania.

 
Pamiętam klientkę, której największym sukcesem było zaakceptowanie nowego CV, gdzie wskazałam jej kluczowe kompetencje, sukcesy i przewagi konkurencyjne. Do dziś wspominam jej płacz, kiedy po trzech miesiącach, łkając, w końcu zaakceptowała to, że jest fajną i wartościową babką. Sukcesem bardzo znanego przedsiębiorcy było samo przyjście do mnie. Kiedy przekroczył próg mojego biura, przez kwadrans płakał. Umówiliśmy się na 16:00, a on podobno od rana się zbierał w sobie i walczył z tym, by nie odwołać spotkania.

 

Dla mnie sukces ma tyle znaczeń, ile osób go definiujących, bo każda z nich przeszła coś innego w swoim życiu, jest na innym jego etapie i docenia inne rzeczy.

Czy faktycznie jest aż tak ciężko zaakceptować ludziom zmiany? Mam wrażenie, że musisz być też często psychologiem dla swoich klientów. Dla mnie to zaskakujące… 

Mam wiele ról do odegrania. Jednak jeśli widzę, że problem jest "głębszy", odsyłam kandydata do zaprzyjaźnionego psychologa lub psychiatry. Ja mogę być starszą koleżanką, trenerem, doradcą. Przyjmuję oraz zarządzam wieloma emocjami – od ekstremalnego gniewu po prawdziwy szloch. Moją odpowiedzialnością jest takie kierowanie procesem, aby każda osoba wyszła ode mnie podbudowana i pełna nadziei. Właśnie dlatego mocno pracuję na konkretach, nie na wizjach. U mnie nie usłyszysz, że jesteś diamentem ani zwycięzcą. Ja mogę dać jedynie i aż prawdę oraz strategię. Często mówię – gramy takimi kartami, jakie mamy. Na szczęście życie nauczyło mnie, że  z każdym układem można wygrać.

Szczerość przede wszystkim. Niewielu potrafi realnie spojrzeć na siebie i drugiego człowieka i to potem kończy się ogromnym rozczarowaniem. Oprócz coachingu jesteś też tzw. łowcą głów – co to dokładnie oznacza? Czym się zajmuje headhunter?

Headhunter to inaczej rekruter. Jest to działalność poboczna, którą praktykuję na specjalne życzenie klienta. Prowadzenie procesów rekrutacyjnych na pewno wzbogaciło moją wiedzę jako doradcy zawodowego, ale nie stało się moją prawdziwą pasją, dlatego zazwyczaj polecam usługi w tym zakresie zaprzyjaźnionej agencji pracy, która na co dzień zajmuje się headhuntingiem, czyli szukaniem odpowiednich pracowników, których profil zawodowy jest zgodny z oczekiwaniami klienta biznesowego.

Co w Twojej karierze trenera coacha kariery najbardziej Cię zadziwiło? Czy miałaś jakiś nietypowy przypadek, sytuację, historię, która wniosła coś nowego do twojej pracy, jakoś zmieniła podejście? A może coś Cię zniechęciło…?

Dzięki zebranemu doświadczeniu nic mnie już nie zdziwi. Uważam to za moją najmocniejszą stronę jako doradcy zawodowego. W moim biurze każdy zostanie wysłuchany i zrozumiany. Nigdy nie oceniam. Zawsze pomagam i dostrzegam potencjał, który potem wydobywam na światło dzienne. Wspierałam naprawdę różne osoby – czasami się śmieję, że do pełnego portfolio brakuje mi jedynie astronauty (śmiech). Z ciekawszych profili zawodowych, gościłam u siebie wojskowych (różne szczeble), kulturystów, piłkarzy, wokalistki, modelki, byłego księdza, polityków, kierowców rajdowych, aktorów, managera gwiazd, zawodowego magika. Każda z tych osób nauczyła mnie czegoś nowego i rozwijała jako doradcę. Dzięki nim, niejednokrotnie, doszkalałam się, prowadziłam długi research, zasięgałam opinii ekspertów z danych branż. To pozwoliło mi czuć się coraz pewniej w roli doradcy, bo każda z tych osób w końcu spełniła swoje marzenia i znalazła pracę, w której się realizuje.

Chociaż, wiesz co…, jedna sytuacja mnie zaskoczyła. Pamiętam klientkę, która kiedyś w niedzielę zadzwoniła do mnie i powiedziała, że dziś była w kościele i zarówno przyjętą komunię, jak i całe uczestnictwo w mszy zadedykowała mojemu szczęściu. Nigdy nie dostałam tak przejmującego oraz wzruszającego prezentu. Bardzo się wtedy wzruszyłam.

Faktycznie bardzo wzruszający moment, ale to chyba dobrze, ponieważ ma absolutną pewność, że pomogłaś komuś tak bardzo, że poświęcił Ci kilka ważnych chwil. Tak na zakończenie, chciałam jeszcze zapytać, jakie są Twoje najbliższe cele zawodowe? Do czego dążysz? 

Każda osoba, która spełniła swoje marzenia, jest dla mnie prezentem i osobistym sukcesem, dlatego takie wyrazy uznania, tym bardziej chwytają mnie za serce. Obecnie tworzę blog dla doradców zawodowych, gdzie będę dzielić się swoją wiedzą na temat prowadzenia całego procesu doradztwa. Mam za sobą ponad 4000 konsultacji. Prowadziłam je dla uczniów, studentów, managerów i kadry executive. Obecnie projektuję kariery na szczeblu międzynarodowym dla top kandydatów reprezentujących największe spółki w kraju. Posiadam więc dość spore doświadczenie zdobyte na wielu polach, którym chce się podzielić z innymi doradcami. Piszę również książkę oraz przygotowuję kilka innych, mniejszych projektów. Stale rozwijam mój blog podstawowy www.treningkariery.pl, gdzie każdy szukający pracy znajdzie mnóstwo konkretnych i wartościowych treści, ułatwiających zdobycie upragnionego etatu.

Wow, sporo tego. Życzę zatem, aby wszystko się udało i abyś zyskała jeszcze większe grono zadowolonych klientów również za granicą.

Rozmawiała

Zapraszam do przeczytania gościnnego artykułu Kamili (kliknij w zdjęcie)

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat do rozmowy albo żebym przeczytała i zrecenzowała Twoją książkę? Skontaktuj się ze mną, pisząc maila na adres: sylwia.cegiela@gmail.com.

Dziękuję, że przeczytałaś/eś ten artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z kolejnymi nowościami wydawniczymi lub ciekawymi historiami, zapraszam do mojego serwisu ponownie!

Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie tylko i wyłącznie za zgodą Autorki niniejszego portalu.